Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khảo sát diễn biến tình hình xâm nhập mặn tại các địa phương
Đào sâu hơn kênh ao tích trữ nước ngọt, sẵn sàng đầu tư kinh phí để lắp đặt hệ thống tưới phun tự động, đó là cách mà ông Nguyễn Hữu Cầm ở ấp An Định, huyện Kế Sách cùng rất nhiều nông dân khác trong huyện đang tích cực triển khai để đảm bảo cung cấp đủ nước tưới cho cây trồng trong giai đoạn hạn, mặn diễn ra gay gắt nhất. Toàn huyện Kế Sách hiện có khoảng 1.000 ha vườn cây ăn trái đầu tư lắp đặt hệ thống, chủ yếu trên các cây trồng mẫn cảm với hạn, mặn như: Sầu riêng, vú sữa và mít. Dù không mới, nhưng giải pháp này đang khẳng định được tính hiệu quả cao so với phương thức tưới tiêu truyền thống. Ông Cầm chia sẻ thêm: “Khi lắp đặt hệ thống này thì lượng nước tưới tiết kiệm được rất nhiều so với khi tưới bằng tay hoặc bằng máy trực tiếp. Vì khi tưới tiết kiệm, lượng nước rút lên nhỏ giọt, chỉ tưới ẩm vừa đủ cho cây thôi. Còn khi tưới tay hoặc máy có khi áp lực lớn, nước tràn ra khu vực khác nên hao nước hơn”.
Sản xuất lúa và cây ăn trái là thế mạnh trong phát triển kinh tế nông nghiệp của huyện Kế Sách. Do vậy, công tác ứng phó với xâm nhập mặn luôn được chính quyền các cấp đặc biệt quan tâm. Bên cạnh đẩy mạnh tuyên truyền, thông tin đến bà con nông dân về diễn biến độ mặn trên các nền tảng mạng xã hội, giải pháp công trình vẫn được địa phương ưu tiên hàng đầu. Theo đó, phần lớn các khu sản xuất trên dưới 500 ha tại những địa điểm "nhạy cảm" hiện đã được khép kín bằng hệ thống cống, cơ bản đảm bảo an toàn cho sản xuất trong điều kiện mặn xâm nhập. Đồng chí Vũ Bá Quan - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kế Sách cho biết: “Các cống sau khi hoàn thành sẽ bàn giao cho chính quyền địa phương các cấp vận hành, quản lý. Khi cần nguồn kinh phí tương đối lớn để bảo trì, bảo dưỡng thì ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện sẽ đề xuất UBND huyện hỗ trợ kinh phí thực hiện việc bảo dưỡng, duy tu định kỳ, đảm bảo việc trữ ngọt, ngăn mặn hiệu quả”.
Riêng tại huyện Long Phú, độ mặn ghi nhận được trên địa bàn huyện trong những ngày gần đây cũng liên tục duy trì ở mức khá cao, toàn bộ hệ thống cống đã được đóng hoàn toàn để đảm bảo không rò rỉ nước mặn vào các vùng sản xuất. Dù vậy, một số khu vực sản xuất lúa vụ 3 (nằm ngoài kế hoạch) hiện cũng đã bắt đầu ghi nhận thiệt hại do khan hiếm nguồn nước. Hiện nay, địa phương vẫn đang tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến nguồn nước để kịp thời mở cống lấy nước, phục vụ nhu cầu sản xuất của người dân, khi độ mặn ở ngưỡng cho phép. Đồng chí Lâm Văn Vũ – Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Long Phú cho biết thêm: “Về phía địa phương, hiện đã tiến hành nạo vét các công trình thủy lợi để trữ nước phục vụ cho việc sản xuất. Đồng thời, tuyên truyền cho bà con chuyển đổi cơ cấu mùa vụ. Đối với cây ăn trái, vận động bà con lắp đặt hệ thống tưới nước tiết kiệm, cũng như đào ao mương vườn cho sâu để trữ nước, ủ rơm rạ tại các gốc cây ăn trái. Riêng đối với các diện tích lúa đã xuống giống cũng khuyến cáo bà con theo dõi chặt chẽ diễn biến nguồn nước, đo mặn thật kỹ khi cấp nước vào ruộng lúa của mình. Trong thời điểm mặn gay gắt, bà con có thể bơm nước vào khi độ mặn trên 1‰. Tuy nhiên phải xả ra ngay sau đó, chờ đến khi có nước ngọt mới bơm trữ lại trên ruộng”.
Theo nhận định từ Đài Khí tượng thủy văn cũng như các cơ quan chuyên môn, hạn mặn mùa khô 2023 – 2024 tại tỉnh Sóc Trăng hiện đã bước vào giai đoạn gay gắt nhất. Tại khu vực Đại Ngãi, độ mặn cao nhất đo đạc được có thời điểm đã lên đến 9 - 10‰, riêng thị trấn Kế Sách cũng lên đến hơn 4‰. Dự báo xâm nhập mặn kết hợp cùng nắng nóng sẽ kéo dài cho đến hết tháng 3. Nếu tình hình thời tiết này cộng hưởng từ tác động của hiện tượng Elnino, nguy cơ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp là rất lớn, nếu không chủ động xây dựng kịch bản ứng phó.
Nhà vườn đầu tư lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm nước để ứng phó giai đoạn hạn, mặn gay gắt.
Đồng chí Huỳnh Ngọc Nhã - Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng thông tin: “Hiện nay, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đang tập trung triển khai các nội dung, như: Thường xuyên cập nhập diễn biến hạn, mặn, nhất là độ mặn trên các tuyến sông để thông tin kịp thời, giúp bà con chủ động các giải pháp đảm bảo sản xuất an toàn. Tăng cường hướng dẫn bà con nông dân các giải pháp canh tác trong điều kiện khô hạn, thiếu nước. Tăng cường khuyến cáo bà con cơi nới các ô bao, đê bao, các hệ thống cống để tránh mặn xâm nhập vào khu vực sản xuất. Ngành cũng đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn trực xuyên suốt cùng các địa phương để vận hành tốt các hệ thống cống, đảm bảo ngăn mặn, trữ ngọt kịp thời, hiệu quả. Ngoài ra, ngành cũng tăng cường một số giải pháp chuyên môn khác để hạn chế thiệt hại đến sản xuất nông nghiệp trong mùa khô năm nay”.
Để ứng phó hiệu quả trước diễn biến phức tạp của xâm nhập mặn, UBND tỉnh Sóc Trăng cũng đã ban hành Kế hoạch số 19/ KH-UBND, ngày 29/01/2024 về phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn, phục vụ sản xuất nông nghiệp và nhân dân mùa khô năm 2023 -2024. Trong đó, chủ động xây dựng 3 kịch bản ứng phó với từng cấp độ khác nhau của hạn, mặn. Ngoài sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, ý thức chủ động từ chính nông dân sẽ là một trong những yếu tố then chốt để đảm bảo những vụ mùa an toàn ngay trong giai đoạn hạn, mặn khắc nghiệt vào cao điểm mùa khô; góp phần thúc đẩy lĩnh vực sản xuất nông nghiệp tại Sóc Trăng phát triển một cách bền vững trong điều kiện biến đổi khí hậu.
Ngọc Thơ